Trend 5: Klimaatverandering
Een grote bedreiging is de klimaatverandering, die nu al een enorme impact heeft: “In Rotterdam kan het op een doordeweekse zomerse dag 6 graden warmer zijn aan de ene kant van de stad dan aan de andere kant van de stad blijkt uit allerlei onderzoeken. Het klimaat krijgt een steeds grotere invloed op schades. De meest voorkomende op dit moment is waterschade. Ander groot probleem zijn schades door verzakkingen van huizen doordat houten palen droog komen te staan en gaan rotten. Ik denk dat we sterk moeten inzetten op technologie en op samenwerking om schades te voorkómen. Zo zijn er al energiebedrijven die zonnepanelen financieren bij boeren. Op deze manier kunnen boeren de asbestdaken vervangen en profiteren van duurzame energie. Een volgende stap zou een dak kunnen zijn bij tuinders dat bij slecht weer een beschermende laag uitrolt en zo schades bij met name hagel kan voorkomen.”
Het Verbond van verzekeraars is onlangs een samenwerking gestart met het KNMI om extreem weer sneller te kunnen voorspellen en om data van het KNMI te combineren met schadecijfers van verzekeraars. Vraag is hoe dit in de toekomst gaat uitpakken: liggen premiedifferentiatie, of verplichte voorzorgsmaatregelen bij verzekerden op de loer? Of worden risico’s van extreem weer opgevangen in een pool van samenwerkende verzekeraars en/of de overheid?
Het verwachte effect op de schadeverzekeringsbranche rond 2030
Feit is dat door klimaatverandering bepaalde schades (zoals schade door hevige hagel- en regenbuien en schade door droogte) nu al vaker voorkomen en in de toekomst neemt dat sterk toe. De vraag is hoe we deze schades kunnen voorkomen? Ruimte voor regenwater in steden en langs rivieren. Meer groen in steden om de opwarming tegen te gaan. Maar ook is de vraag hoe we deze schades, die steeds meer voor gaan komen, verzekerbaar houden. Kunnen individuele verzekeraars dat verzekeren? Komt er een poolconstructie, zoals ook bij atoomrisico of terrorisme risico het geval is? Of wordt het simpelweg onverzekerbaar?
Wat vindt de schadeverzekeringsbranche?
Assurantieadviseurs
Het is de vraag hoe schades door klimaatverandering verzekerbaar kan blijven. De door de assurantieadviseurs meest genoemde optie is dat dit kan door middel van een poolconstructie, zoals de Vereende die bijvoorbeeld ook beheert voor de NHT (Terrorismepool) en de Atoompool. Maar het is afhankelijk van hoe de klimaatverandering zich ontwikkelt. Zij verwachten dat bepaalde schades misschien ook onverzekerbaar worden. De gevolgen van de klimaatverandering op de schadeverzekeringsbranche wordt met een 7,8 op een tienpuntschaal als hoog in geschat. Klimaatverandering bezet hiermee de tweede plaats.
Verbond van Verzekeraars
Ferdinand Soeteman, manager sector Schadeverzekeringen bij het Verbond van Verzekeraars, denkt dat voor de meeste gevolgen van klimaatverandering goede verzekeringsoplossingen bestaan. Maar ook die gaan hand in hand met goede risicoanalyse en preventie. Als hij verder de toekomst in kijkt: “We moeten eerlijk zijn: de klimaatverandering is al aan de gang en kan heel groot worden. Als de hele Randstad onder water loopt, dan is dat niet meer te doen voor de verzekeringssector. Daarvoor is een pool-constructie nodig, zoals de NHT, de Terrorismepool. Er zal een bepaald plafond gaan gelden. Schade daaronder blijft verzekerd, naar de schade boven dat bedrag moeten publieke en private sector samen kijken. Daarnaast moeten we kijken naar de verzekerbaarheid. Als de jaarpremie net zo hoog wordt als de nieuwbouw van een huis, hebben we geen verzekering meer.”
AMweb
Theo van Vugt, hoofdredacteur AMWeb, denkt dat de gevolgen van klimaatverandering op de korte termijn nog wel verzekerbaar blijven: “Grote overstromingen en hagelbuien zijn op basis van data wel enigszins te voorspellen. En je kunt preventieve maatregelen nemen. Maar als op langere termijn de zeespiegel echt twee, drie meter stijgt, dan neigt het naar onverzekerbaarheid. Dan wordt het een overheidstaak. Elke schadeverzekeraar weet dat er eens in de zoveel jaar een grote storm huishoudt met veel schade tot gevolg. Maar als die stormen elkaar te snel gaan opvolgen, dan wordt de schade te hoog en gaan verzekeraars de rekening ergens anders neerleggen.”
VVP
Willem Vreeswijk, hoofdredacteur VVP Online, oprichter Delf je eigen goud en medeoprichter New Financial forum, denkt dat het vooral afhankelijk is hoe we zelf met de klimaatverandering omgaan: “Als we doorgaan zoals nu, zullen die schades door klimaatverandering onverzekerbaar worden. Ik vertel niets nieuws: we gaan te maken krijgen met extreme hitte, droogte, afname van biodiversiteit en klimaatvluchtelingenstromen van zowel mensen als dieren. Het stuk aarde dat nog leefbaar is, zal kleiner worden. Tot nu toe denken we in Nederland vooral aan schade door water, droogte en hagelbuien, maar dat is te beperkt gedacht, ook al zullen verzekeraars die invloed nu al behoorlijk merken.”
NVGA
Stefan Bell, bestuurslid NVGA heeft er wel vertrouwen in dat schades door klimaatverandering verzekerbaar blijven: “Zeker met preventieve maatregelen dankzij moderne technologie. Ik verwacht een combinatie van schadevergoeding door individuele verzekeraars. En – boven een bepaald schadeniveau – vergoeding door de overheid of middels een poolconstructie plus de overheid. Tot bepaalde limieten moeten verzekeraars gewoon hun eigen verantwoordelijkheid nemen. Waar er een rol voor marktpartijen is weggelegd, moet die eerst uitgenut worden. De overheid springt alleen bij in extreme gevallen.”
Adfiz
Enno Wiertsema, directeur Adfiz stelt dat als stormen vaker gaan voorkomen, met ernstige gevolgen als bijvoorbeeld dijkdoorbraken, we dan direct die dijken moeten versterken, en daksystemen ontwikkelen die hagelstormen aan kunnen. “We moeten ons kortom wapenen tegen de klimaatverandering. Weerbaarheid en natuurlijk preventie, in plaats van te zeggen: we claimen onze schade en bouwen alles weer op tot de volgende storm. Maar klimaatverandering blijft een zaak voor de individuele verzekeraars. Ten eerste omdat het een geleidelijk proces is. Verzekeraars hebben tijd om zich erop voor te bereiden. Ten tweede omdat het hun vak is: risico’s afdekken. Als een verzekeraar zegt: ik stop met bepaalde risico’s afdekken omdat het me te ingewikkeld wordt, dan vind ik dat wel een zwaktebod.
Conclusie
Uit de enquête onder assurantieadviseurs komt duidelijk naar voren dat schades door klimaatverandering door individuele verzekeraars niet meer verzekerbaar zal zijn. Een poolconstructie is de meest genoemde oplossing. Uit de kwalitatieve gesprekken komt een gevarieerder beeld. De meeste zeggen dat het op korte termijn nog verzekerbaar is als we goede preventiemaatregelen nemen. Op de langere termijn, afhankelijk wat hoe groot de gevolgen, is het voor individuele verzekeraars niet meer te verzekeren.