Wettelijke grondslag
Is iemand besmet geraakt en genoodzaakt een aantal dagen thuis te blijven en niet te werken, dan kan dit aardig in de papieren lopen. Dan kunt u denken aan een ZZP’er die daardoor geen inkomsten heeft, maar ook aan extra (medische) kosten en/of kosten voor extra zorg.
Wil men dan iemand aansprakelijk stellen, dan zal de grondslag van de vordering in de onrechtmatige daad moeten worden gezocht (artikel 6:162 BW). Om van een onrechtmatige daad te kunnen spreken, moet aan een aantal vereisten worden voldaan.
Een onrechtmatige gedraging
Er moet sprake zijn van een onrechtmatige gedraging. Het besmetten van een persoon met een virus kan als het schenden van de lichamelijke integriteit van een persoon, en dus als een onrechtmatige gedraging, worden gezien. Tegelijkertijd kan er sprake zijn van maatschappelijk onbetamelijk handelen, bijvoorbeeld door het overtreden van de regels van het RIVM of van overheidsbeleid.
Toerekenbaarheid
Is er sprake van onrechtmatig gedraging zoals hierboven omschreven, dan zal gekeken moeten worden of dit handelen ook aan de veroorzaker kan worden toegerekend op basis van schuld of naar verkeersopvattingen. Daarvoor is relevant of de veroorzaker wist, of had moeten weten, dat de mogelijkheid tot besmetting aanwezig was. Dat zal niet eenvoudig zijn. De symptomen van het coronavirus zijn immers niet voor iedereen gelijk. Sommige mensen weten niet eens dat zij besmet zijn. Als je niet weet dat je besmet bent, kan het je ook niet worden toegerekend. Als je wel weet dat je besmet bent en je je niet aan de regels hebt gehouden (afstand houden, contact vermijden etc.) dan zou dat wel toerekenbaar kunnen zijn. Maar ook dat zal niet eenvoudig aan te tonen zijn.
Schade
De benadeelde zal moeten aantonen dat sprake is van schade. Bij een ZZP’er zijn dat bijvoorbeeld de misgelopen inkomsten, maar ook andere medische kosten die gemaakt moeten worden. Er zal altijd beoordeeld moeten worden in hoeverre bepaalde schade nog aan de veroorzaker kan worden toegerekend.
Causaal verband
Er moet causaal verband zijn tussen de gedraging en de schade. Met andere woorden; er moet worden aangetoond dat de besmetting, waardoor schade is ontstaan, daadwerkelijk door die persoon heeft plaatsgevonden. Zeker nu het virus zich weer steeds sneller verspreid, is het steeds moeilijker om dat aan te tonen.
Feit of fabel
Vermoedelijk zal besmetting van een ander met het coronavirus zelden leiden tot aansprakelijkheid van de veroorzaker. Met name aan het vereiste van toerekenbaarheid zal lastig voldaan kunnen worden en daarnaast zal causaal verband waarschijnlijk niet aangetoond kunnen worden.
Maar ook al zal een aansprakelijkstelling zelden slagen, dan is de stelling ‘Een drager van het coronavirus is nooit aansprakelijk als deze iemand besmet’ dus toch een fabel.
Verzekering
Een aansprakelijkheidsverzekering kent in principe geen uitsluiting voor besmettingen met een virus. Per geval zal dus een individuele beoordeling moeten plaatsvinden om te zien of er aansprakelijkheid aanwezig is en in hoeverre een verzekering dekking biedt.
Auteur
Willem Jonkman, Senior specialist Verzekeringstechniek
