Drempelloos opvangen
Voor deze groep was nog geen geschikte plek. “Het Leger des Heils en de landelijke instelling Terwille bieden wel mogelijkheden, net als de reguliere vrouwenopvang waar met name vrouwen komen die met huiselijk geweld te maken hebben”, vertelt Kok. “Dan heb je echter een ander soort problematiek en een ander netwerk om je heen dat hen kan helpen. Er is ook verslavingszorg, maar daarvoor moet je aan een aantal criteria voldoen: je moet gemotiveerd zijn om te stoppen met je verslaving en uit de prostitutie te stappen. Dat is niet verkeerd, maar er was nog geen plek waar vrouwen rustig kunnen nadenken over hun volgende stap en beschermd kunnen wonen. Wij willen ze drempelloos opvangen zonder dat ze al een besluit hebben genomen. We onderzoeken samen met hen wat ze nodig hebben om eruit te stappen, maar ze mogen er ook voor kiezen om terug te gaan.”
Drugsgebruik struikelblok
Het Overweeghuis staat gecontroleerd drugsgebruik toe. Dat was een van de struikelblokken bij het aanvragen van de brand- en aansprakelijkheidsverzekering. “Wij hebben begeleid wonen-initiatieven wel meer in de boeken, maar deze doelgroep is heel anders”, zegt Aafke Sibma van De Bruijn Assurantiën. Zij regelde de verzekeringen voor het huis. “Verzekeraars schrikken terug voor drugsgebruik: wij konden het Overweeghuis daardoor nergens onderbrengen. Bij provinciale verzekeraars en via volmachten kreeg ik nul op het rekest. Ik heb al snel de Vereende benaderd omdat ik wist dat het moeilijk ging worden.”
Na onze aanvraag duurde het twee maanden voordat de verzekeringen rond waren. “Er is een paar keer aanvullende informatie opgevraagd waardoor het iets langer duurde tot het rond was.” Kok geeft aan dat het Overweeghuis beslist niet onverzekerd van start wilde gaan. “We werken met veel vrijwilligers. Wij vonden dat een te groot risico. We waren dus heel blij dat de Vereende ons wilde verzekeren. We hadden er vooraf helemaal geen rekening mee gehouden dat het verzekeren een probleem kon worden.”
Afwijkend, maar wel verzekerbaar
Toen het Overweeghuis uiteindelijk met de Vereende aan de slag kon, was de zaak snel beklonken. “Het ging heel snel, met een vaste contactpersoon. De Vereende heeft sowieso al een uitgebreid aanvraagformulier en er zijn wat foto’s toegestuurd. Dat was voldoende”, zegt Sibma. De Vereende stelde geen aanvullende eisen. “Er was natuurlijk wel sprake van maatwerk, maar spannend was het niet als het om de inventaris gaat: tafels, stoelen, bedden, een computer. Het ging in totaal om € 15.000. Niet veel bijzonders dus en zo is het ook behandeld: ook al is het een afwijkend risico, het is net zo goed verzekerbaar als een ander risico. Het beeld is alleen dat het eng en gevaarlijk is.”
Bedreigingsrisico
Dat begrijpt Kok wel. “Natuurlijk krijgen we vrouwen binnen die bijvoorbeeld met mensenhandelaren te maken hebben. Dan is er doorgaans een link met het criminele circuit. Maar er zullen hier niet zo snel auto’s voor de deur verschijnen. Als je hier iemand komt bedreigen, bedreig je meteen een hele instelling. Dat maakt de drempel hoog.”
Daar komt bij dat de politie alert is. “Daar hebben we in het begin veel contact mee gehad. Zij weten dat het serieus is als we bellen. Is er sprake van bedreiging, dan komen ze dus meteen. Maar al die dingen waar verzekeraars bang voor waren, hebben we nog niet meegemaakt.”
Tot nu toe is er dus geen sprake geweest van een schadeclaim. “Het is natuurlijk wel eens onrustig. Er zijn binnenshuis soms spanningen”, zegt Kok. “We hebben nu eenmaal vrouwen in huis die niet aan een geregeld leven gewend zijn. We hebben uiteraard huisregels om het leefbaar te houden. Er moet schoongemaakt en gekookt worden. Er moeten wel een paar regels zijn, maar die willen we zo beperkt mogelijk houden.”
Terugkomen kan altijd
Er kunnen vijf vrouwen terecht in het Overweeghuis en er is een crisiskamer voor iemand die acuut opgevangen moet worden. De maximale verblijfsduur is drie maanden. Kok: “Maar we zetten iemand niet op straat als ze na die periode nog geen plek heeft gevonden. We zijn daar flexibel in.” Tot nu toe zijn er zo’n 20 vrouwen opgevangen in het Overweeghuis, van wie er één is teruggekeerd in haar oude leven. De anderen hebben besloten om een nieuw leven te beginnen. “En als die ene vrouw zich bedenkt en later nog eens wil terugkomen, kan dat altijd. Het is een moeilijke stap, geld is vaak een probleem en soms staat iemand niet ingeschreven bij een gemeente. Je moet dan echt helemaal opnieuw beginnen”, geeft Kok aan.
Elk verhaal is anders
In het huis komen vrouwen met heel verschillende achtergronden en ervaringen. Soms komt een vrouw door misleiding in de prostitutie terecht, aldus Kok. “Zo hadden wij een Aziatische studente die die vanuit Oost-Europa op een advertentie voor een ‘vakantiebaantje’ in Nederland af kwam, maar gelukkig kon ontsnappen en door een geldinzamelactie van ons al snel weer terug naar huis kon. Bij de start hebben we ook vooral vrouwen opgevangen van de tippelzone die hier vorig jaar is gesloten. Dat was een belangrijke aanleiding om het Overweeghuis te starten en voor de gemeente ook een belangrijke reden om ons te steunen, zodat vrouwen die dat wilden in elk geval een alternatief hadden.”