Zorgplicht
Op grond van artikel 7:658 BW is een werkgever verantwoordelijk voor een veilige werkplek voor zijn werknemers. Dit heet ook wel de zorgplicht van de werkgever. In principe is er sprake van werkgeversaansprakelijkheid indien de werkgever niet heeft voldaan aan zijn zorgplicht. Zorgplicht bestaat onder andere uit het geven van aanwijzingen en het nemen van maatregelen.
Op kantoor kan de werkgever hier invloed op uitoefenen door bijvoorbeeld het toepassen van de publiekrechtelijke verplichtingen op grond van de Arboregels en daarmee bijvoorbeeld het aanbieden van een goede stoel en een goed afgesteld bureau. Deze Arboregels gelden als minimum waaraan in het kader van de civielrechtelijke zorgplicht moet worden voldaan.
Maar bij thuiswerken is die invloed van de werkgever er niet of in beperkte mate. De werkgever is dan aansprakelijk voor schade opgelopen tijdens werktijd tenzij deze aantoont dat de werkplek wel veilig was. Dit is een zware bewijslast.
Ook al heeft de werkgever aan alle verplichtingen vanuit de zorgplicht voldaan, dan nog kan de werkgever op zijn werkgeversaansprakelijkheid worden aangesproken. Van een werkgever wordt volgens artikel 7:611 BW óók verwacht dat deze goed werkgeverschap laat zien.
Schade
Gezien deze zware zorgplicht kan een werkgever aansprakelijk worden gehouden voor een werknemer die thuis werkt, teveel uren achter elkaar werkt, te weinig pauze loopt en daardoor RSI oploopt. Zo was de uitspraak van het hof Amsterdam (7 september 2006).
Daarnaast kent een thuiswerksituatie andere risico’s dan op kantoor die letselschade kunnen veroorzaken. Denk aan rondslingerend speelgoed, een gladde vloer of een loshangende kabel. Een val is dan gauw gemaakt. Ook even thee zetten en u verbranden aan het hete water is geen ondenkbaar scenario. Het is voor de werkgever vaak niet mogelijk om maatregelen te treffen ter voorkoming van dergelijke ongevallen. Deze kan daarvoor dan ook niet aansprakelijk zijn. Vaak zal het bij de vraag naar de aansprakelijkheid van een werkgever gaan om hoe de werkplek is ingericht is en welke voorzieningen voorhanden zijn. Denk daarbij bijvoorbeeld aan het goed wegwerken van losse kabels, voldoende licht en een ergonomische stoel. De werkgever dient voldoende veiligheidsinstructies te geven en is tevens gehouden controle te houden op naleving hiervan. Van een werkgever kan uiteraard niet verwacht worden dat de werkplek door hem volledig geïnspecteerd wordt; er gelden lagere eisen aan een thuiswerkplek dan aan een plek op kantoor. Zo hoeft er bijvoorbeeld geen nooduitgang aanwezig te zijn.
Het ongeval moet gebeuren terwijl u aan het werk bent. Als u op de overloop een werkplek heeft gecreëerd, opstaat en van de trap valt, dan is dat gerelateerd aan de directe werkplek. Maar is het de vraag in hoeverre de werkgever zeggenschap had over de inrichting van de werkomgeving en aansprakelijk zal zijn. Gaat u echter in de pauze even de ramen zemen en komt u dan ten val en breek uw een been, dan zal dit niet als een arbeidsongeval worden gezien waarvoor de werkgever aansprakelijk kan zijn.
Feit of fabel
De 'feit of fabel' van dit artikel kan dus eigenlijk twee kanten op. Het ligt erg aan de situatie of de schade is gerelateerd aan de werkomgeving en zeggenschap van de werkgever.
Auteur
Willem Jonkman, Senior Specialist Verzekeringstechniek
