4 jun ’25 – Met alles wat er speelt tussen Europa en Rusland sinds de inval in Oekraïne in 2022 zijn de spanningen hoog. Europa steunt Oekraïne politiek, economisch en militair en dat zorgt voor frictie met Rusland. Europese landen zijn druk bezig om hun legers op orde te krijgen. Ook Nederland onderneemt actie om het leger in paraatheid te brengen. Er zal meer worden geoefend en de kans dat jij militaire voertuigen op de weg tegen gaat komen, wordt hierdoor groter.
Feit of Fabel: Schade aan je auto is gedekt door de verzekering van een militair voertuig in een colonne als dat voertuig jou van links aanrijdt.
Enige tijd geleden schreven wij al een artikel waarin we aangaven hoe het zit met de voorrangsregels voor militaire voertuigen. Maar hoe zit het als jij bij een schade betrokken raakt met een voertuig uit een militaire colonne? Is schade aan je auto dan verzekerd? En zijn er in de tussentijd wijzigingen geweest in de herkenbaarheid van een militaire colonne?
Gelijkwaardige kruising
Stel, jij nadert een gelijkwaardige kruising en van links komt een voertuig aanrijden. Jij komt van rechts, wilt rechtdoor en je verwacht voorrang te krijgen van het van links komende voertuig. Het voertuig rijdt ook niet hard, dus dat deze op tijd voor jou zal stoppen, is jou duidelijk.
Je hebt goed gekeken of je zelf geen voorrang aan een van rechts komend voertuig moet geven, maar de weg is vrij. Op het moment dat jij echter de kruising oprijdt, word je aangereden door het voertuig dat van links kwam. Dit voertuig blijkt een militair voertuig te zijn dat deel uitmaakt van een militaire colonne waarvan het voorste voertuig de kruising al was overgestoken.
Militaire colonne
Bij een verkeersongeval is in principe de veroorzaker aansprakelijk. Dus als een militair voertuig jou aanrijdt, moet de vraag worden beantwoord of de bestuurder van dat voertuig schuldig is. Maar hier komt een complicerende factor bij: militaire voertuigen die in colonne rijden, volgen strikte verkeersregels en deze voertuigen krijgen soms voorrang in bepaalde situaties.
Hoe herken jij een militaire colonne?
Militaire colonnes zijn herkenbaar aan een blauwe vlag linksvoor op het eerste voertuig en een groene vlag linksvoor op het laatste voertuig. De voertuigen die tussen het eerste en het laatste voertuig rijden, voeren geen vlag. Ook voeren voertuigen in een colonne geen blauwe verlichting meer. Dit is veranderd per 1 januari 2025. Misschien heb jij voor je theorie-examen geleerd dat het voorste voertuig van een militaire colonne 2 blauwe vlaggetjes (1 links en 1 rechts aan de voorkant van het voertuig) heeft als deze deelneemt aan een militaire colonne. En de andere deelnemende voertuigen hebben een blauwe koplamp en het laatste voertuig in de colonne heeft een groene vlag. De aanleiding om dit aan te passen was omdat Nederland een afwijkende uitvoering van herkenningstekens voor militaire colonnes had. Door deze wetswijziging in te voeren, kunnen militaire colonnes zich nu effectiever verplaatsen bij het passeren van nationale grenzen.
Militaire colonne wel of niet doorkruisen?
Om de complexiteit van dit onderwerp te belichten, halen we het Reglement Verkeersregels en Verkeerstekens 1990 (RVV 1990) erbij. In artikel 16 staat de regel dat weggebruikers geen militaire colonnes mogen doorsnijden. In artikel 63 staat vervolgens dat verkeerstekens boven verkeersregels gaan. Omdat artikel 16 RVV 1990 een verkeersregel is, gaat een verkeersteken, zoals een verkeersbord, voor op de regel dat een weggebruiker geen militaire colonne mag doorsnijden.
In deze casus is nu dus de belangrijkste vraag of er sprake is van een gelijkwaardig kruispunt. Bij gelijkwaardige kruispunten geldt dat jij, als je van rechts komt, voorrang hebt op de colonne zolang het voorste voertuig nog niet is gepasseerd. Wanneer het voorste voertuig al is gepasseerd, heb jij geen voorrang en mag de colonne dus niet doorkruist worden. Wanneer er geen sprake is van een gelijkwaardig kruispunt en jij rijdt op een (met verkeerstekens aangegeven) voorrangsweg, dan heb jij voorrang op de colonne en mag jij de colonne wel doorkruisen.
Feit of fabel?
De stelling luidt ‘Schade aan je auto is gedekt door de verzekering van een militair voertuig in een colonne als dat voertuig jou van links aanrijdt.’
Los van de vraag of jij het militaire voertuig voorrang had moeten geven, is deze stelling een fabel. Want militaire voertuigen zijn vrijgesteld van de wettelijke verzekeringsplicht voor motorrijtuigen (WAM artikel 17.1**). De gedachte hierachter is dat de Staat der Nederlanden zodanig kapitaalkrachtig is dat schades ‘uit eigen zak’ kunnen worden betaald. Schade die jij oploopt door een militair voertuig kun je indienen bij het ministerie van Defensie. Zorg er altijd voor dat je bewijsmateriaal verzamelt en de schade correct meldt bij Defensie om je kans op vergoeding te maximaliseren.
Als jij op een gelijkwaardige kruising geen voorrang hebt gegeven aan (voertuigen in) een militaire colonne ben jij aansprakelijk voor de schade aan het militaire voertuig. Jouw verzekeraar zal deze schade vergoeden. Als jij alleen WA of WA + Beperkt Casco verzekerd bent, is de schade aan je eigen auto niet verzekerd. Bovendien gaat dit ten koste van je schadevrije jaren omdat sprake is van een zogenaamde schuldschade.
Als jij WA + Volledig Casco verzekerd bent, wordt de schade aan het militaire voertuig vergoed, en ook de schade aan je eigen voertuig. Maar ook dan val je terug in je schadevrije jaren. En het kost je je eigen risico.
Als jij op een voorrangsweg rijdt, en de militaire colonne niet, en een voertuig uit die colonne rijdt jouw auto aan, dan is de bestuurder van het militaire voertuig aansprakelijk en kun jij de schade aan je auto claimen bij het ministerie van Defensie.
Overmacht Defensie
In sommige gevallen kan Defensie zich beroepen op overmacht of bijzondere omstandigheden, bijvoorbeeld als het militaire voertuig tijdens een spoedmissie reed. Als Defensie niet aansprakelijk is en als jij geen WA + Volledig Cascoverzekering hebt, draai jij helaas zelf op voor de kosten van de schade aan je auto.
Goed om te weten
Veel mensen kiezen ervoor om een militaire colonne altijd voorrang te geven. Wel zo makkelijk, want dan kun je niet fout zitten. Maar wat zijn nu daadwerkelijk de regels? De verkeersregels die voor de gehele militaire colonne gelden zijn in de basis vrij simpel: de colonne moet zich aan de normale geldende verkeersregels houden.
Hier zijn wel enkele uitzonderingen op: in tegenstelling tot de normale verkeersdeelnemers hoeft een militaire colonne geen voorrang te geven bij voetgangersoversteekplaatsen en aan een bij een halte wegrijdende bus binnen de bebouwde kom. En als het voorste voertuig door groen licht is gereden, dan hoeven de volgende voertuigen niet te stoppen als het licht rood kleurt.
Auteur
Gert-Jan Paauw, Specialist Verzekeringstechniek
De Staat is vrijgesteld van de verplichting tot het sluiten van een verzekering. Indien een motorrijtuig waarvoor de vrijstelling geldt, aanleiding geeft tot burgerrechtelijke aansprakelijkheid, heeft de benadeelde jegens de Staat de rechten welke hij overeenkomstig deze wet anders tegenover de verzekeraar zou hebben, terwijl de bepaling van artikel 7 van overeenkomstige toepassing is. In de gevallen genoemd in artikel 4, eerste lid, komt de benadeelde echter niet op grond van het bepaalde in de vorige zin voor een uitkering in aanmerking.
In dit artikel is onder andere gebruikgemaakt van informatie op de website van het CBR.