Wat is de Atoompool?
De Atoompool (voluit: Vereniging Nederlandse Pool voor Verzekering van Atoomrisico’s) is een vereniging. Het doel van de Atoompool is het direct of indirect verzekeren van kerninstallaties zoals gedefinieerd in de Wet aansprakelijkheid kernongevallen (WAKO). De leden/verzekeraars van de Atoompool hebben volmacht verleend aan de B.V. Nederlandse Pool voor Verzekering van Atoomrisico’s om namens hen (voor gemeenschappelijke rekening) het risico te accepteren van Nederlandse en buitenlandse nucleaire installaties. Op dit moment zijn er 9 Nederlandse verzekeraars lid van de Nederlandse Atoompool.
Waarom is er een Atoompool nodig?
Nucleaire installaties zijn moeilijk verzekerbaar in de reguliere verzekeringsmarkt. Schades als gevolg van atoomkernreacties zijn bovendien in veel polisvoorwaarden uitgesloten van dekking.
De Atoompool heeft een van de standaard afwijkend aansprakelijkheidsregime. Dit komt voor een deel door internationale verdragen. Voor de Nederlandse situatie geldt het Verdrag van Parijs (Paris Convention 1960) en diens herzieningen (de meest recente is het Protocol uit 2004). Dit verdrag is van toepassing in 14 West-Europese landen. Het stelt dat de exploitant van de installatie (risico)aansprakelijkheid heeft voor schade aan anderen die veroorzaakt is door deze installatie door een nucleair incident. Compensatie kan alleen geclaimd worden bij de exploitant of zijn verzekeraar. De exploitant is verplicht om financiële zekerheid te bieden. Deze verplichting is beperkt tot een bepaald bedrag. In Nederland wordt die zekerheid geboden met een (nucleaire) aansprakelijkheidsverzekering. Voor de Kerncentrale in Borssele is door het Ministerie van Financiën een limiet vastgesteld van € 1,2 miljard.
Het aantal nucleaire objecten in de wereld is gering. Het gevolg is dat de kennis in de reguliere verzekeringsmarkt beperkt is, die noodzakelijk is bij het verzekeren van kerninstallaties. Daarnaast zijn nucleaire installaties technisch en organisatorisch complex. Daarom is een bijzonder systeem van verzekeren tot stand gekomen, het zogenaamde Interpooling systeem. In dit systeem werken Atoompools uit 28 landen samen bij onderlinge risicodeling en het gemeenschappelijk onderhouden en uitwisselen van kennis.
Naast de aansprakelijkheid van de nucleaire installatie, is het via de Atoompool ook mogelijk om de aansprakelijkheid van transporten van radioactief materiaal te verzekeren. Bovendien is het mogelijk de materiële schade van nucleaire installaties te verzekeren, inclusief de roerende en onroerende zaken die zich op het terrein van de installatie bevinden.
Hoe werkt dat herverzekeren van nucleaire risico’s?
De Nederlandse Atoompool is verantwoordelijk voor het verzekeren van de aansprakelijkheid van nucleaire installaties in Nederland. Dit zijn:
- Kerncentrale in Borssele (Eigendom van Elektriciteits Produktiemaatschappij Zuid-Nederland, EPZ)
- COVRA (Centrale Opslag Van Radioactief Afval) in Vlissingen
- Stichting NRG PALLAS (Kerncentrale met onder meer productie van radio-isotopen) in Petten
- Reactor Instituut Delft (onderzoeksreactor van TU Delft)
- Urenco (fabriek voor verrijking van Uranium) in Almelo
Alle installaties kennen een door het Ministerie van Financiën vastgestelde minimaal te verzekeren polislimiet. De Nederlandse Pool wordt beheerd door de Vereende, en stelt (samen met de makelaar) de voorwaarden vast. De Atoompool stelt ook de premie vast. De deelnemers van de Atoompool brengen elk een jaarlijkse financiële capaciteit samen. Op dit moment bedraagt deze capaciteit voor aansprakelijkheid van binnenlandse nucleaire installaties circa € 30 miljoen euro. Deze gezamenlijke capaciteit alleen is niet genoeg om de volledige aansprakelijkheid van de genoemde installaties te verzekeren. Daarom wordt een beroep gedaan op de eerdergenoemde ‘buitenlandse pools’. Zo zijn bijvoorbeeld bij de nucleaire aansprakelijkheidspolis van Kerncentrale in Borssele 18 pools betrokken met daarachter een veelvoud aan individuele verzekeraars. Op haar beurt treedt de Nederlandse Atoompool ook als herverzekeraar op van buitenlandse nucleaire installaties. Naast een optimale risicospreiding levert het stelsel veel ervaring en expertise op, die gedurende meer dan 60 jaar is opgebouwd. Deze ervaring en expertise in zowel ‘underwriting’ als ‘engineering’ wordt gedeeld tussen alle pools waar verzekerden en slachtoffers van een nucleair incident van profiteren.